Wichteln

Dinsdag was nog maar de tweede dag op mijn nieuwe werk toen ik al een uitnodiging kreeg voor het kerstfeestje van vrijdag. Die zag er indrukwekkend uit: eten, schaatsen, dansen en… Wichteln. Ik moest een paar vrienden raadplegen voordat ik wist wat de bedoeling van dát programmapunt was.

Uniseks pakjes

Wichteln is net als Plätzchen bakken een klassieker tijdens de adventsperiode. Terwijl met Kerst iedereen met een beetje geluk het cadeau krijgt dat op zijn of haar verlanglijstje stond, worden er bij Wichteln willekeurig anonieme pakjes uitgedeeld. Zo stond er in de uitnodiging voor ons kerstfeestje dat ieder een cadeautje ter waarde van ongeveer € 5 moest meebrengen. Omdat je niet weet wie jouw pakje zal krijgen, moet je zorgen voor een uniseks cadeau, werd mij uitgelegd. Liefst iets origineels, dat leuk of tenminste bruikbaar is. Dat vond ik moeilijk, temeer omdat ik in ons bedrijf nog bijna niemand ken en absoluut niet kan inschatten wat mijn nieuwe collega’s grappig of nuttig vinden. Weifelend kocht ik een wekker die de tijd op het plafond projecteert en een dvd met beelden van een brandend haardvuur. De stagiaire kwam alle pakjes verzamelen en even later lagen ze genummerd op de cadeautafel. Nadat de baas zijn praatje had gehouden, mochten we een nummer trekken en ons cadeautje gaan halen.

Afzichtelijke vaas

Ik was blij met het cadeau dat achter nummer 8 schuilging: een decoratief glas met daarin laagjes suiker, bloem, chocoladestukjes, nootjes e.d. en een handgeschreven bakrecept erbij. Niet van Dr. Oetker, maar samengesteld door een creatieve schenk(st)er. De collega naast me kreeg een limoenkleurig ensemble van groene thee en een notitieblokje. De stagiaire stond tevreden te bladeren in het boekje 100 Dinge, die Frau einmal im Leben getan haben sollte (niet bepaald een uniseks cadeau, als je het mij vraagt). Verderop zag ik twee collega’s hun pakjes ruilen. Geen idee of dat volgens de regels is. Volgens Wikipedia bestaan er van Wichteln allerlei varianten en kunnen er zelfs bewust ruilrondes ingebouwd worden. In Berlijn worden er bij de variant Schrottwichteln curieuze cadeautjes uitgedeeld, bijvoorbeeld een onnozel relatiegeschenk of een nutteloos voorwerp waar je zelf vanaf wilt. In de kennissenkring van mijn vriendin T. wisselt ieder jaar dezelfde afzichtelijke vaas van eigenaar.

Gulle kabouter

Wichteln verschilt van wat wij in de Lage Landen ‘lootjes trekken’ noemen, omdat wij door de naam op het lootje van tevoren weten voor wie we iets moeten kopen, terwijl dat bij het Wichteln vaak niet het geval is (zoals in de formule die mijn nieuwe werkplek hanteerde). Bovendien weet je doorgaans niet wie het cadeau heeft gekocht dat jij hebt gekregen. Volgens een oud Noordduits geloof werden anonieme geschenkjes uitgedeeld door de Wichtel, een soort goede huisgeest. Zo’n gulle dwerg waart ook in Scandinavische sagen rond. Niet voor niets wordt het Zweedse woord Julklapp (eigenlijk ‘kerstcadeau’) in het noorden van Duitsland als synoniem voor Wichteln gebruikt.

Ik ben er overigens nog niet achtergekomen wie gisteren met mijn pakje naar huis ging. Misschien is het mijn nieuwe baas, die vanavond gezellig de open-haard-film in zijn dvd-speler schuift.

Advertentie