De afgelopen weken stonden in het teken van het moeilijke Grieks-Europese vraagstuk. De Grieken moesten kiezen: nai of oxi? In het Duits is er tussen ja en nein nog een antwoordoptie: jein!
Ja en nee
Ik ben zo iemand die moeilijk kan kiezen tussen twee opties. Pizza of pasta? Belg of Nederlander? Vooral de ja/nee-vraag speelt me parten. In het leven wordt op zo veel vragen ‘ja’ of ‘nee’ als antwoord verwacht. Wij twijfelaars kunnen dat in het Nederlands proberen te omzeilen met een vage ‘ja, maar…’ of een twijfelachtige ‘nee, hoewel…’. We kunnen ook zomaar wat klanken brommen: ‘hmm’, ‘pff’, ‘bwa’, ‘tsja’ – maar daarmee geven we geen antwoord op de vraag. Als we écht niet kunnen of willen kiezen, moeten we allebei de opties noemen: ‘ja en nee’. Het is jammer dat we het Nederlandse jee al gebruiken voor iets anders (vooral het uitdrukken van schrik en verwondering), want anders hadden we jee kunnen invoeren als korte, simpele antwoordoptie tussen ja en nee.
Getwijfel over België
Jein is een typisch antwoord dat je krijgt als je aan de gemiddelde Duitser vraagt of hij al eens in België is geweest. Ja, want hij is er al eens doorheen gereden op weg naar Frankrijk (daar heb ik in een andere blog al over gemopperd). Nee, want hij is toen niet uitgestapt om iets te bekijken. Hij is nog niet naar België gereisd met de bedoeling om daar tijd door te brengen. Jein is dus een prima oplossing bij lastige ja/nee-vragen: het ligt midden in het spectrum tussen ja en nein. In hun gelijknamige hit Jein maken de Hamburgse hiphoppers van Fettes Brot daar handig gebruik van (klik hier voor de videoclip).
Laatst nodigde een Duitse vriend mij en wat anderen uit voor een culturele avond en we mochten de datum uitkiezen via CouchKiller – een handige online applicatie om met meerdere personen een afspraak vast te leggen (zoiets als Doodle). Bij elke voorgestelde datum kun je kiezen tussen de opties Favorit, ja, nein en jein. Maar of zo veel opties het vastleggen van die afspraak écht makkelijker maken? Jein…
Een aarzelend “Naaa” kan ook in het Nederlands.
Wij hebben jein gewoon geïntroduceerd in onze Vlaamse woordenschat. Superhandig, dat woord!